Jeszcze do niedawana wydawało się, że luksus w spa nie może mieć żadnych ograniczeń. Zatem mało kto w branży rozmawiał na temat rozwiązań przyjaznych ludziom i planecie. Ostatnie dwa lata zmieniły jednak wszystko. Pandemia, kryzys energetyczny i rosnąca świadomość klientów sprawiły, że obiekty spa powinny poważnie pomyśleć o wdrożeniu polityki zrównoważonego rozwoju. Z wielu powodów.
Żeby zrozumieć dlaczego temat zrównoważonego rozwoju jest ważny dla branży spa, musimy sobie przypomnieć, że z tych usług korzystają przede wszystkim osoby podróżujące, czyli tzw. turyści wellness. Są to takie osoby, które w czasie swoich wyjazdów cenią sobie różnego rodzaju aktywności poprawiające ich dobrostan.
Tymczasem w ciągu ostatnich kilku lat staliśmy się jednak bardziej świadomi tego, jak podróżujemy i żyjemy. Według badań przeprowadzonych w 2021 przez największy na świecie serwis rezerwacyjny booking.com wynika, że 72% turystów uważa, że kluczowe jest, abyśmy działali teraz, aby chronić naszą planetę. Dlatego coraz częściej szukają oni zrównoważonych rozwiązań w czasie wyjazdów, które pozwolą im być bardziej uważnymi na te kwestie.
Czym jest zrównoważona turystka?
Światowa Organizacja Turystyki (UNWTO) definiuje ją jako „turystykę, która w pełni uwzględnia swoje obecne i przyszłe skutki gospodarcze, społeczne i środowiskowe, odpowiadając na potrzeby gości, przemysłu, środowiska i społeczności przyjmujących”.
Najczęściej kojarzymy termin „zrównoważony” z terminem „przyjazny dla środowiska”. Tutaj możemy wymienić różnego rodzaju działania związane z zastosowaniem odnawialnych źródeł energii, działania na rzecz ochrony przyrody oraz rozwiązania technologiczne redukujące ślad węglowy.
Ta świadomość ekologiczna jest niezbędna, ale musimy pamiętać to tylko jeden z trzech filarów zrównoważonej turystyki. Aby turystykę można było uznać za prawdziwie zrównoważoną, musi ona być zrównoważona we trzech obszarach: środowiskowym (ekologicznym), ekonomiczny i społeczno-kulturowym.
Co mówią liczby?
Ale czy rzeczywiście nasi goście są aż tak wyczuleni na te sprawy? Okazuje się, że tak. Z raportu booking.com wynika, że aż 61 % podróżujących, czyli tych, którzy zatrzymują się w hotelach, chce być ich wyjazdy były bardziej odpowiedzialne. Wśród priorytetów, które najczęściej wyminiają są:
- segregacja śmieci i recykling (49%)
- ograniczenie marnowania jedzenia (42%)
- ograniczenie używania jednorazowych butelek z plastiku (33%)
Oprócz tego aż 73% chętniej wybierze takie miejsce pobytu, gdzie będą wprowadzone praktyki sprzyjające środowisku i lokalnej społeczności. Prawie tyle samo (72%) uważa, że firmy oferujące usługi dla turystów powinny oferować więcej rozwiązań z zakresu zrównoważonego rozwoju. I tylko jedna trzeci z nich (33%) twierdzi, że w czasie wyjazdów wypoczynkowych nie należy się przejmować takimi problemami.
Jednak świadomość zrównoważonego rozwoju wśród konsumentów nie ogranicza się wyłącznie do wpływu na środowisko. Zwraca też uwagę na kwestie związane z pozostałymi dwa filarami: społecznymi i ekonomicznymi. Aż 84% respondentów oczekuje poszanowania dziedzictwa kulturalnego oraz chce żeby z rozwój ekonomicznego wynikającego z turystki równomiernie czerpało całe społeczeństwo (76%). Pragną też autentycznych doświadczanie, które są oparte na lokalnej kulturze.
Co możemy zatem zrobić, aby dostosować nasze obiekty spa do wymagań współczesnego gościa? Przede wszystkim pierwszym etapem będą działania związane z ekologicznymi rozwiązaniami, które będą sprzyjały środowisku i zmniejszą nasze negatywne oddziaływanie planetę.
Zaczyna się od projektu
Na etapie projektowania nowych obiektów spa jednym z najważniejszych kwestii są rozwiązania w zakresie wykorzystania energii. Inwestorzy, którzy o tym nie pomyśleli, dziś w czasach rosnących cen energii przekonują się o tym boleśnie i borykają się z utrzymaniem rentowności swoich biznesów.
Okazuje się, że współczesne technologie dają nam dużo więcej możliwości w tym zakresie. Udowodnili to architekci z biura TK Holding, którzy zaprojektowali Wodny Park w Tychach. Dziś jest to jedyny obiekt spa w Polsce, a może też na świecie, który wytwarza dwa razy więcej energii niż zużywa, a nadwyżki prądu i ciepła trafiają do sieci energetycznej miasta. Udało się to dzięki wykorzystaniu energii produkowanej z biogazu, który jest efektem ubocznym pracy pobliskiej oczyszczalni ścieków.
Udało się nawet ograniczyć zużycie energii na hali basenowej dzięki świetlikowi dachowemu w kształcie fali, który wykonano z folii ETFE. Nie tylko doświetla halę, ale że stwarza możliwość opalania się również w zimowe dni. – To jest chyba jedyny basen, na którym zaleca się korzystanie z kremów do opalania przez cały rok – śmieje się Andrzej Truszczyński, architekt i współprojektant obiektu. Taki świetlik daje też możliwość rozwoju żywej roślinności oraz wpływa znacząco na komfort akustyczny, skutecznie pochłaniając hałas.
Wellness nie może szkodzić
W podobny sposób myśleli projektanci obiektu Lefay Resort & SPA w północnych Włoszech. Tam naturalne światło padające na zbocza jeziora Garda jest głównym elementem oświetlenia stref relaksacyjnych wokół basenu. Światło sztuczne dzięki sterowaniu tylko dyskretnie uzupełnia naturalne oświetlenie i tylko wtedy, gdy jest to potrzebne. Nawet oświetlenie w obszarach wspólnych, przejściach i na zewnątrz jest monitorowane i kontrolowane przez czujniki w celu oszczędności energii.
Ten obiekt zresztą ze zrównoważonego rozwoju uczynił swojego credo. Zdaniem twórców obiektu osobisty wellness nigdy nie powinien pomijać dobrego samopoczucia środowiska w którym żyjemy.
Dlatego deszczówka jest zbierana i magazynowana do nawadniania ogrodów, a woda opróżniana z basenów jest ponownie wykorzystywana. Obiekt stara się też, aby ograniczyć ilość odpadów. Używa się więc wyłącznie makulaturowego i ekologicznego papieru oraz szklanych butelek.
Do wystroju wnętrz wykorzystano natomiast lokalne, naturalne materiały. W pokojach zastosowano parkiet z drzewa oliwnego z regionu Garda, meble z orzecha włoskiego oraz podłogę z czerwonego marmuru Verona w holu wejściowym i łazience. Wszystkie tkaniny, w tym pościel, wykonane są z nieprzetworzonych włókien bawełnianych, a do malowania ścian użyto wolnej od chemikaliów farby na bazie wody. – Oczywiście koszt inwestycji jest zawsze wyższy w przypadku zastosowania wysokiej jakości materiałów naturalnych, jednak musimy pamiętać, że są one dużo trwalsze, więc ta inwestycja się po prostu opłaca – twierdzi Manola Fresta, dyrektor sprzedaży w Lefay Resort.
Polityka zrównoważonego rozwoju obejmuje też filar ekonomiczno-społeczny. Właściciele obiektu wspierają bowiem lokalnych przedsiębiorców. Aż 70% procent dostawców jest z najbliższej okolicy, w dodatku preferowani są ci, którzy działają zgodnie z ekologicznymi systemami certyfikacji.
Inwestujemy w technologie
A co mogą zrobić obiekty, które powstały wiele lat temu? Przede wszystkim warto zrobić przegląd działalności naszego spa. Warto go zacząć od audytu istniejącej technologii uzdatniania wody basenowej. Okazuje się bowiem, że 90% spa na świecie wciąż używa energochłonnych rozwiązań filtracji wody. Na taki przegląda zdecydował się Hotel Arłamów, który postanowił wymienić standardowe złoża filtrujące wodę basenową na Aktywowane Złoże Szklane (AFM). – W ten sposób uzyskamy jeszcze lepsze parametry jakości naszej wody, będzie czystsza i bezpieczniejsza. Dodatkowo co ważne z punktu widzenia programu #EKOArlamów o 40% zmniejszymy zużycie prądu przez nasze pompy – mówi Michał Kozak, prezes zarządu Hotel Arłamów i liczy, że zwrot z inwestycji nastąpi w ciągu dwóch lat. Co ciekawe ta technologia sama w sobie jest efektem działania w ramach zrównoważonego rozwoju. Złoże wytwarzane jest ze szkła pochodzącego z recyklingu, surowca, który już istnieje i wymaga jedynie ponownego wykorzystania. W ten oto sposób możemy się przysłużyć planecie w dwojaki sposób.
Zero tolerancji dla plastiku
Oczywiście nie każdy obiekt będzie mógł od razu zainwestować w nowe technologie. Wówczas warto się skupić chociaż na mniejszych projektach, które sprawią, że nasz obiekt stanie się bardziej przyjazny ludzim i planecie.
Kent Richards, dyrektor operacyjny globalnej sieci Six Senses Hotels Resorts Spa przede wszystkim podkreślą, że warto zastanowić się co oferuje obiektowi lokalna społeczność. To mogą być dostawcy żywności, drobni hurtownicy, lokalne pralnie itp. W ten sposób można sprawić, że miejscowa społeczność zyska ekonomicznie na działalności hotelu lub spa.
Niektóre rozwiązania są wręcz na wyciągnięcie ręki. Segregacja śmieci, zachęcenie gości do stosowania wielokrotnie tych samych ręczników czy likwidacja plastikowych kubków na wodę. – Jeżeli w spa znaleźlibyśmy jakikolwiek plastik, to zostałby od razu zamknięte – mówi stanowczo Richards – Oczekujemy też, że w ciągu 3-5 lat inni dostawcy do naszych obiektów też zrezygnują ze stosowania plastiku. Jeżeli tego nie zrobią, to zostawimy ich innymi.
Zadbaj o dobrostan pracownika
Zrównoważony rozwój to także odpowiedzialna poliytka zatrudnienia. Trzeba pamiętać, że pracownicy spa, którzy mają poprawiać dobrostan swoich klientów, muszą też mieć możliwość regeneracji swoich sił witalnych. Niestety managerowie spa często nie dostrzegają tych potrzeb. W Polsce od wielu lat skraca się masaże do 50 minut i zostawia się terapeucie 10 minut na posprzątanie gabinetu, aby mógł w ten sposób na jednej zmianie wykonać jak najwięcej zabiegów. Nic więc dziwnego, że coraz trudniej znaleźć wykwalifikowanych pracowników, którzy chcą pracować w spa oferujących zatrudnienie na takich warunkach. Nie pozwalają one bowiem nie tylko na wykonywanie zabiegów na wysokim poziomie oraz na odpowiednią obsługę gości, ale też często doprowadzają w krótkim czasie do wypalenia zawodowego terapeutów. Skutek jest zatem takiej polityki często odwrotny od zamierzonego. Rośnie pracowników, która wpływa negatywnie na efektywność spa oraz jego przychody.
Pokaż się z dobrej strony
Jeżeli już zidentyfikujesz swoje możliwości wdrożenia bardziej zrównoważonej polityki, to nie zapomnij o tym, aby poinformować o tym swoich gości. Według wspomnianego już raport booking.com 41% klientów uważa, że pomocne byłoby umieszczanie na stronach rezerwacyjnych wyraźnej informacji, dzięki której mogliby łatwo rozpoznać, czy obiekt ma politykę zrównoważonego rozwoju. Warto zatem o tym informować zarówno w kanałach internetowych, social mediach oraz w samym obiekcie.
Poniżej kilka pomysłów:
- przede wszystkim umieść wszystkie informacje o swoich działaniach w specjalnie stworzonej zakładce na stronie internetowej o nazwie Polityka zrównoważonego rozwoju. Stwórz kod QR i promuj go w obiekcie;
- jeżeli segregujecie śmieci, a z frakcji bio robicie kompost, którego używacie do hodowli własnych warzyw, to taką informację warto umieścić na pojemnikach z odpadami;
- zachęcasz gości do kilkukrotnego używania ręczników kąpielowych używanych na basenie. Poinformuj ich, ile w ten sposób wspólnie zaoszczędzicie energii.
- wybrałeś partnera kosmetycznego do spa, który prowadzi politykę ograniczania śladu węglowego lub ma własną politykę zrównoważonego rozwoju – umieść informację w strefie sprzedaży;
- posiadasz zielone certyfikaty – umieść je w widocznym miejscu.
Pamiętaj! Jest wiele możliwości do stworzenia własnej polityki zrównoważonego rozwoju. Nawet najmniejszy krok w tym kierunku sprawi, że zmienisz świat na lepsze, a swoje spa uczynisz bardziej rentowane.
Arkadiusz Dawidowski
Międzynarodowy konsultant spa oraz doradca wellness hospitality. Od 2005 roku tworzy koncepcje spa dla hoteli w całej Polsce.
